Czy dentysta z polskim dyplomem może pracować́ w Szwecji?
Tak, po otrzymaniu szwedzkiej legitymacji, najlepiej po zakończonym stażu i zdaniu LDEKu w Polsce.
Aby uzyskać szwedzka legitymacje należy wejść na stronę https://legitimation.socialstyrelsen.se/legitimation/, a następnie załączyć:
– kopię ważnego dowodu osobistego albo paszportu,
– dokument potwierdzający znajomość szwedzkiego/norweskiego/duńskiego na poziomie C1 albo vårdgivare (np. przyszły pracodawca może wysłać dokument potwierdzający znajomość języka wystarczającą do pracy w zawodzie),
– tłumaczenia (mogą być tylko po angielsku ) dyplomu, dokumentów z izby lekarskiej: zaświadczenie nie starsze niż 3 miesiące o niekaralności oraz o wykonywaniu pracy w zawodzie w ostatnich 5 latach,
dokument z informacjami o przebytych kursach i ich długości w trakcie nauki,
– kopii opłaty 870 kr [kurs korony szwedzkiej na dzień publikacji – 0,45 zł].
Swoją legitymację otrzymałam 2 tygodnie po aplikacji.
Czy wymagany jest certyfikat z języka urzędowego?
Tak jak wyżej wymieniałam może to być certyfikat C1 z języka szwedzkiego, norweskiego lub duńskiego albo potwierdzenie znajomości języka wystarczającej do pracy w zawodzie np. przez przyszłego pracodawcę.
Czy można skorzystać́ z czyjejś́ pomocy przy formalnościach związanych z emigracją?
Nie mam pojęcia, nigdy nie korzystałam z takich firm. Myślę, ze najlepiej szukać pracy na stronie https://arbetsformedlingen.se/
Czy jako dentysta pracuje się w prywatnej i państwowej służbie zdrowia?
Są dwa typy klinik: prywatne i państwowe (Folktandvården). Natomiast każda klinika i dentysta podłączeni są do kasy chorych, tak samo jak do systemu wystawiania recept.
Po wystawieniu recepty pacjent może odebrać lek w każdej aptece. Jeśli chodzi o rozliczenie pacjentów za wizytę to:
– do 3000 kr pacjent płaci 100%,
– od 3000-15000 kr pacjent płaci 50%,
– powyżej 15000 kr pacjent płaci 15%.
Za zapłatę za resztę kosztów leczenia odpowiada kasa chorych i zaraz po wysłaniu (elektronicznie) konkretnych kodów leczenia oraz zaakceptowaniu kodów w systemie, pieniądze trafiają na konto kliniki.
Czyli im więcej pracy jest do wykonania u pacjenta, tym większe wsparcie finansowe otrzymamy.
Wielu pacjentów decyduje się na kompletne plany leczenia właśnie dzięki temu systemowi. Jedynym warunkiem jest realizacja planu leczenia w ciągu roku od jego rozpoczęcia, inaczej pacjent za kolejne procedury zaczyna płacić od nowa 100 %. W każdym roku w zależności od roku urodzenia przysługuje tzw. ATB (24-29 r.ż. – 600 kr, 30-64 r.ż.- 300 kr, powyżej 65 roku życia – 600 kr), istnieje również STB – do wykorzystania 600 kr w każdym półroczu dla tych z chorobami mającymi wpływ na stan jamy ustnej (np. choroba Crohna, pacjenci dializowani itd.).
Dla pacjentów z ciężką sytuacja finansową lub chorych istnieje również pomoc finansowa organizowana przez socjalną lub daną gminę, w której jest się zameldowanym.
Darmowa stomatologia przysługuje dzieciom oraz osobom do 23 roku życia (TAK, TO NIE BŁĄD!).
Warto tez wspomnieć, ze pacjenci są raz w roku umawiani na przeglądy do dentysty i higienistki dentystycznej, większość osób faktycznie trzyma się wyznaczonych terminów.
Jeśli pacjent nie przyjdzie na umówioną wizytę lub nie odwoła jej 24 h przed, zazwyczaj otrzyma fakturę za niestawienie się.
Czy średnie zarobki są satysfakcjonujące?
Średnie zarobki są satysfakcjonujące (średnia pensja w Szwecji wynosi ok 35 tysięcy koron czyli około 15,4 tysięcy złotych, najniższa pensja zaś to ok 20 tysięcy koron).
Jeśli chodzi o pracę jako stomatolog, duże znaczenie odgrywa miejsce w jakim pracujemy oraz nasze kwalifikacje.
Jeśli chodzi o Folktandvården jest to pensja, w przypadku początkujących dentystów (w zależności od regionu w jakim mieszkają) zaczyna się od ok 31000 kr.
Jeśli dentysta pracuje w gabinecie prywatnym, zarobki są wyższe. Zarobki mogą być wówczas stałe lub uzależnione od prowizji pobieranej od zabiegu.
Przy stałej pensji podczas urlopu dostaje się dodatkowo 12 % więcej swojej podstawowej pensji.
Przy prowizji w jednej umowie może być tak, ze podczas urlopu nic nie dostajesz, lub w innej umowie dostajesz procentowo mniej prowizji i dzięki temu dostajesz normalnie wynagrodzenie w trakcie urlopu bazujące na Twoim wynagrodzeniu z poprzedniego roku.
Podatki – czy są wysokie? (W Polsce około 19%).
Podatki są wysokie, liczy się je w zależności od rocznego przychodu.
Poniżej 20008 kr rocznie – nie ma podatku
Poniżej 509 300 kr rocznie – 29-35% w zależności od gminy, w której się mieszka
Powyżej 509 300 kr rocznie- 29-35% w zależności od gminy + 20 % licząc za wszystkie zarobki powyżej tej kwoty
Generalny czas i tryb pracy? (np. ile dni/godzin dziennie się pracuje?).
To jest do ustalenia indywidualnego, maksymalnie pracuje się 40 h tygodniowo, można pracować mniej. W klinice, w której pracuje żaden dentysta nie pracuje więcej niż 30 h tygodniowo. Praca zazwyczaj od 8-17 z godzinną lub półgodzinną przerwa na lunch, piątki zazwyczaj są krótsze. Nieliczne gabinety pracują w weekendy.
Czy nasz rozmówca jest zadowolony z poziomu życia?
Tak. Prawda jest taka, ze jako dentyści będziemy mieć wszędzie zapewniony dobry poziom życia. Uważam, ze Szwecja jest dobrym krajem dla rodzin z dziećmi.
Dzieci maja tutaj wszystko zapewnione. Powietrze i natura jest super, bez smogu. Ludzie maja do siebie dystans, potrafią się z siebie śmiać.
Rzadko zdarza się pacjent roszczeniowy. Nawet w czasach pandemii ludzie starają się żyć normalnie, są ostrożni w kontaktach i potrafią trzymać dystans.
Szwedzi bardzo słuchają rekomendacji rządu. Nikt nie przychodzi do pracy chory.
W Szwecji ludzie zazwyczaj są stonowani. Bardzo poważnie jest traktowane równouprawnienie kobiet i mężczyzn, żadna kobieta nie spodziewa się traktowania jej inaczej niż mężczyzny, tylko dlatego, ze jest kobietą.
Szwedzi zazwyczaj nie obnoszą się swoim bogactwem i przestrzegają poprawności politycznej.
Przeciętne wyposażenie gabinetu (np. jak często spotyka się mikroskopy, RTG itd.).
W każdym gabinecie i przy każdym fotelu zazwyczaj jest rtg punktowe, w Szwecji bardzo popularne są zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe przy każdym przeglądzie. Również w praktycznie każdym gabinecie jest pantomogram.
Jeśli chodzi o mikroskop i CBCT, posiadają je nieliczne gabinety, na zdjęcie CBCT pacjent jest zazwyczaj kierowany do szpitala, następnie już gabinet dostaje płytkę z CBCT pacjenta i opisem.
Zazwyczaj szefowie gabinetów pytają się jakimi materiałami i narzędziami pracujesz i starają się je Tobie zapewnić.
Czy dentysta ogólny może wykonywać wszystkie procedury (protetyka, ortodoncja) czy trzeba odsyłać pacjenta do specjalisty?
Dentysta ogólny może wykonywać wszystkie procedury.
Czy wymagana jest specjalizacja czy wystarczą umiejętności praktyczne oraz kursy?
Wystarczą umiejętności praktyczne i kursy.
Czy i jak robi się specjalizacje?
Aby zrobić specjalizacje należy pracować minimum 2 lata w zawodzie. Specjalizacja trwa 3 lata (w przypadku chirurgii szczękowo-twarzowej 4 lata). Aby dostać się na specjalizacje ważne są kursy zrobione w trakcie tego okresu, publikacje, odbyty licencjat/doktorat, praca w specjalistycznej klinice, niekiedy również przypadki pacjentów, które należy zaprezentować podczas rozmowy kwalifikacyjnej, znajomość języka zarówno szwedzkiego jak i angielskiego.
Ciąża w tym kraju – czy pracuje się w ciąży czy zostaje na zwolnieniu lekarskim?
Praktycznie w każdym zawodzie kobieta w ciąży pracuje, można iść na urlop macierzyński 2 miesiące przed planowanym porodem. Jeśli są wskazania do zwolnienia lekarskiego, to kobieta może się o nie ubiegać już od początku ciąży.
Urlop macierzyński
Urlop macierzyński trwa 480 dni. 390 dni wypłatę od kasy chorych dostaje się na podstawie swojego rocznego przychodu, kolejne 90 dni dostaje się 180 kr dziennie.
Należy zgłosić go do swojego pracodawcy minimum 2 miesiące przed, albo więcej w zależności od umowy. Rodzic ma prawo do pracy w zmniejszonej ilości godzin do 8 roku życia dziecka.
Od razu po porodzie ojciec dziecka ma prawo do 10 dni urlopu. W trakcie urlopu macierzyńskiego ojciec i matka mogą mieć urlop w tym samym czasie przez 30 dni.
Ojciec i matka maja prawo do podziału urlopu macierzyńskiego, przy czym każdy z rodziców musi wykorzystać minimum 90 dni.
W Szwecji bardzo popularne jest określenie latte pappas, czyli ojcowie, którzy zostają w domu z dziećmi, kiedy kobiety wracają do pracy.
Wsparcie dla rodziców/rodzin
Po urodzeniu dziecka rodzice dostają na swoje konto miesięczną kwotę 1250 kr na potrzeby dziecka.
Dziecko ma prawo do miejsca w przedszkolu od kiedy ukończy 12 miesięcy.
Przedszkola są fantastyczne, dzieci maja dużo różnych zabaw, niezależnie od pogody, praktycznie codziennie wychodzą na zewnątrz, w większości przedszkoli dzieci śpią w wózkach na świeżym powietrzu, menu jest zazwyczaj tak dobre, ze sama miałabym ochotę wrócić do przedszkola. Dzieciom przysługuje darmowy transport, książki do szkoły, wyżywienie.
Emerytura – po jakim czasie pracy nabywa się prawo do emerytury i jakie są perspektywy?
Najwcześniej na emeryturę można przejść kończąc 62 rok życia na ten moment i jest to tzw. allmän pension lub 66 rok życia jako garanti pension.
Allmän pension otrzymuje każdy, kto mieszka w Szwecji i odprowadzał podatki za swoją prace w zależności od przychodu, dla każdego kwota będzie inna. Najlepiej jednak pracować przynajmniej do 67 roku życia.
Garanti pension dodatkowa emerytura, gdy Twoja allmän pension jest niska.
Istnieje tez Tjänstepension dla prywatnie zatrudnionych oraz prywatna emerytura, która można gromadzić w akcjach lub funduszach i tę emeryturę można wypłacać najwcześniej w wieku 55 lat.
